X’inhi Kustodja?
X’inhi Kustodja?
Kustodja hija relazzjoni legali bejn persuna li għandha diżabbiltà jew disturb mentali u persuna oħra msejħa l-Gwardjan. L-għan tal-Kustodja huwa li tipprovdi appoġġ lill-persuna fil-ġestjoni tal-affarijiet tagħha u biex tippromwovi d-drittijiet u l-aħjar interessi tagħha.
Gwardjan huwa persuna li tinħatar mill-Bord tal-Kustodja sabiex tamministra l-affarijiet ta’ persuna oħra li mhix kapaċi tamministra l-affarijiet tagħha minħabba diżabbiltà jew diżordni mentali. Il- Gwardjan jista’ jingħata l-awtorità biex jamministra kwistjonijiet personali u/jew finanzjarji. Jista’ jkun hemm aktar minn Gwardjan wieħed li jirrappreżenta persuna.
L-Ordnijiet ta’ Kustodja huma kkaratterizzati minn rispett u konsiderazzjoni tal-aspirazzjonijiet tal- persuna soġġetta għal kustodja u promozzjoni tal-benesseri tal-persuna. Il-liġi tiddelinja li l-parametri tal-ordnijiet ta’ kustodja għandhom ikunu konformi mal-għanijiet li huma maħsuba li jintlaħqu u l-libertà tal-għażla u l-azzjoni tal-persuna soġġetta għal kustodja għandhom ikunu ristretti biss meta jkun meħtieġ u biss sa punt li jkun proporzjonat mal-għan segwit.
It-tipi ta’ deċiżjonijiet li għandhom jittieħdu f’isem l-persuna adulta se jiddeterminaw is-setgħat li
huma meħtieġa, bħal :
l-Ħarsien Personali
Setgħat fir-rigward tat-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar il-ħarsien tal- persuna adulta
Finanzjarji
Setgħat fir-rigward tal-finanzi li jappartjenu lill-persuna adulta
Ġestjoni tal-Proprjetà
Setgħat fir-rigward tal-amministrazzjoni ta’ proprjetà immobbli tal-persuna adulti
Is-setgħat, jekk ikun meħtieġ, jistgħu jiġu applikati separatament iżda ġeneralment isiru flimkien
fl-istess applikazzjoni lill-Bord dwar il-Kustodja.
Min jistaʼ jkun Gwardjan?
Gwardjan maħtur legalment għandu:
- Ikollu mill-inqas 18-il sena
- Ikun residenti f’Malta
- Kunsens biex jaġixxi bħala Gwardjan għall-persuna li dwarha tkun qed issir l-applikazzjoni
- Ikun lest li dejjem taġixxi fl-aħjar interessi tal-persuna u tinkoraġġixxi l-indipendenza, it-teħid ta’ deċiżjonijiet personali u l-parteċipazzjoni tal-persuna fil-ħajja tal-komunità
- Ma jkunux f’pożizzjoni fejn l-interessi tagħhom ikunu f’kunflitt mal-aħjar interessi tal-persuna rappreżentata
Gwardjan jista‘ jkun membru tal-familja jew ħabib qrib.
Funzjonijiet u Obbligi tal-Gwardjan
Gwardjani jassistu lil-persuni fit-teħid ta’ deċiżjonijiet personali, stil ta’ ħajja, finanzjarji u relatati mas-saħħa u jistgħu jaġixxu f’isem il-persuna sabiex iħarsu l-interessi tagħhom. Ordnijiet ta’ kustodja jispeċifikaw l-oqsma li fihom il-Gwardjan jista’ jieħu deċiżjonijiet.
Il-‘gwardjan’ huwa obbligat li jaġixxi fl-aħjar interessi tal-persuna suġġetta għal kustodja u jkun responsabbli li jissalvagwardja l-benesseri personali u proprjetarju tal-persuna li għaliha jinħatar il-kustodja. Il-gwardjani jistgħu jaġixxu minflok il-persuna fi kwistjonijiet ta’ natura personali jew proprjetarja u jagħmlu kwalunkwe ħaġa oħra għal jew f’isem il-persuna li għaliha jkunu maħtura t-tutela. Barra minn hekk, il-Gwardjan huwa mistenni li:
1. Jipprovdi l-appoġġ meħtieġ lill-persuna soġġetta għal kustodja fl-eżerċizzju tal-kapaċità
legali sa fejn dan ikun possibblie
2. Jikkonsulta mal-persuna soġġetta għal kustodja u jqis u jirrispetta d-drittijiet, ir-rieda u l-
preferenzi tal-persuna sa fejn dan ikun possibbli
Jinkoraġġixxi lill-persuna tipparteċipa kemm jista’ jkun fil-ħajja tal-komunità
4. Jinkoraġġixxi u jassisti lill-persuna soġġetta għal kustodja biex issir kapaċi tieħu ħsieb lilha nfisha u l-proprjetà tagħha u tieħu deċiżjonijiet responsabbli f’dawk l-affarijiet relatati mal-persuna u l-proprjetà tagħha
5. Jipproteġi minn traskuraġni, abbuż jew sfruttament
6. Jipprovdi mezzi ta’ assistenza kif meħtieġ għat-twettiq ta’ dan ta’ hawn fuq
